گام مهم دیاسپورای افغان‌ها برای آینده افغانستان – نشست «مرکهء ملی» در هامبورگ
هامبورگ، آلمان – در تاریخ ۴ اکتوبر ۲۰۲۵، شهر هامبورگ میزبان یکی از مهم‌ترین گردهمایی‌های دیاسپورای افغان‌ها بود؛ نشستی تحت عنوان «گفتمان/ مرکهء ملی» برگزار گردید. این نشست با حضور حدود صد تن از شخصیت‌های برجسته علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی افغان‌های مقیم خارج، به‌ویژه زنان و جوانان، نقطه‌ی عطفی در تلاش‌های همگانی برای یافتن راه‌حل‌های عملی جهت برون‌رفت از بحران افغانستان محسوب می‌شود.
نکات برجسته نشست:
1. تشکیل ساختارهای هماهنگ برای دیاسپورا
شرکت‌کنندگان بر ضرورت ایجاد هسته‌های «مرکهء ملی» در شهرهای مختلف جهان تأکید کردند تا این نهاد به آدرس مرکزی برای انعکاس نظریات، خواسته‌ها و نگرانی‌های ملت افغانستان تبدیل شود. این ساختارها قرار است زمینه‌ساز یک «جرگه ملی» در خارج از کشور باشند که با حمایت سازمان ملل متحد، صدای واحد افغان‌ها را در سطح بین‌المللی نمایندگی کند.
2. تقدم منافع ملی بر ایدیالوژی و گروه‌گرایی
در فضای پرچالش کنونی افغانستان، اشتراک‌کنندگان خواستار تعریف مشترک منافع ملی شدند و تأکید کردند که منافع ملی نباید قربانی ایدیالوژی‌ها و منافع شخصی و گروهی شود. جای سهمیه‌های قومی باید با شایسته‌سالاری و حقوق شهروندی پر شود و ذهنیت‌سازی برای تفاهم و وحدت ملی به‌صورت مداوم ادامه یابد.
3. عدالت انتقالی، حقوق شهروندی و کرامت انسانی؛ ستون‌های صلح پایدار
یکی از محورهای اساسی نشست «مرکهء ملی» تأکید بر ضرورت رعایت حقوق شهروندی و حفظ کرامت انسانی به‌عنوان پایه‌های صلح، پیشرفت و وحدت ملی بود. اشتراک‌کنندگان بر این نکته تأکید کردند که احترام به حقوق فردی و اجتماعی باید در صدر اولویت‌های ملی قرار گیرد تا اعتماد عمومی بازسازی شده و زمینه برای مشارکت گسترده و فراگیر شهروندان فراهم گردد.
در کنار آن، تحقق عدالت انتقالی به‌عنوان پیش‌شرط صلح و ثبات دایمی در افغانستان مطرح شد. شرکت‌کنندگان باور داشتند که عدالت انتقالی نه تنها ابزار آشتی ملی، بلکه راهی برای بازگرداندن کرامت از دست‌رفته و ایجاد بنیادهای اعتماد میان مردم و نهادهای ملی می باشد.
4. نقش فعال زنان و جوانان
یکی دیگر از محورهای کلیدی نشست، برجسته‌سازی نقش زنان و جوانان در روند تصمیم‌گیری و بازسازی افغانستان بود. شرکت‌کنندگان خواستار فشار ملی برای احیای حقوق زنان، به‌ویژه حق آموزش و کار شدند و تأکید کردند که فرهنگ مسئولیت‌پذیری باید در جامعه نهادینه گردد.
نتیجه‌گیری و اقدامات بعدی
در پایان نشست، توافق جمعی بر ادامه روند «مرکهء ملی» در هامبورگ و سایر شهرهای جهان و داخل افغانستان حاصل شد. به‌منظور پیگیری این اهداف، یک کارگروه داوطلبانه متشکل از ده‌ها تن از اشتراک‌کنندگان تشکیل گردید تا هماهنگی‌های لازم را برای گام‌های بعدی فراهم سازد.
این نشست نشان داد که دیاسپورای افغان‌ها نه تنها دغدغه‌ی آینده کشور را دارند، بلکه با انسجام، خرد جمعی، و تعهد به ارزش‌های انسانی می‌توانند نقش مؤثری در تعیین سرنوشت افغانستان ایفا کنند.